ਕੱਟੜਤਾ ਅਭਿਸ਼ਾਪ ਹੈ

ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ 'ਡਿਸਕਵਰੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ', ਜਾਵੇਦ ਪਟੇਲ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਫਿਲਮ 'ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ' ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਨ ਜਦਕਿ ਦਲਿਤ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਪੱਛੜੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਲੋਕ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਆਏ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆ ਕੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕੋਈ ਵਰਣ ਵਿਵਸਥਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸਰੀਰਿਕ ਰੂਪ 'ਚ ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੇਕਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਘੜ੍ਹੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੱਬ, ਭੂਤ, ਚੜੇਲ, ਜਾਦੂ-ਟੋਣਾ ਰਾਹੀਂ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਖੰਡਾਂ, ਵਹਿਮਾਂ-ਭਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਆਰੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਹੀ ਭਗਵਾਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਧਰਮ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਉਥੇ ਪਾਖੰਡ ਵਹਿਮ-ਭਰਮ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨੇ ਘੋਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਭਗਵਾਨ ਵਾਲਮੀਕਿ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੋਗ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਜਨਨੀ ਅਤੇ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਸਵਰਗ ਤੋਂ ਸੁੰਦਰ ਹੈ, ਗਿਆਨ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਮੂਲ ਅਧਾਰ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨਵਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਪਰਮ ਧਰਮ ਦੱਸਿਆ। ਬੁੱਧ ਨੇ ਸਮਾਨਤਾ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੋਚ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਨੂੰ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਸੈਨ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਦਨਾ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਮਦੇਵ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ, ਦਸਮ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੱਚ-ਹੱਕ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਅੱਗੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮਹਾਤਮਾ ਜੋਤੀ ਰਾਓ ਫੂਲੇ, ਡਾ. ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਆਦਿ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਣ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਮਾਨਤਾ, ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਉਭਾਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵਧੀਆ ਨਿਯਮ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਕੱਟੜਤਾ, ਅਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਾਡੇ ਰਹਿਬਰ ਲੜੇ ਉਸੇ ਕੱਟੜਤਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੂਲਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਤਕਰੀਬਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਡਫਲੀਆਂ ਤੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਰਾਗ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਹੀ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਅੱਜ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹਨ, ਇੰਨੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਸਕੂਲਾਂ/ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਬਣਾਏ ਡੇਰਿਆਂ, ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਗੋਤਰਾਂ, ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਉੱਪ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਬਣਾਏ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ -ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੰਨੇ ਕੱਟੜ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਇੰਨਾ ਖਤਰਾ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰੀਆ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਜਿੰਨਾ ਖਤਰਾ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਖਾਸ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੱਗਭਗ 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱੱਚ ਅੰਬੇਡਕਰੀ ਸੋਚ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹੁੰਚਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਅੰਬੇਡਕਰੀ ਸੋਚ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜਣ ਕਿਵੇਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਅੰਬੇਡਕਰੀ ਸੋਚ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜ ਕੇ ਗਰੀਬ ਸਮਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਭਲੇਖਾ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਲ-ਦਿਮਾਗ 'ਚੋਂ ਕੱਢ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 3 ਲੱਖ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਪੋਸਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਸੈਸ਼ਨ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੈਰ-ਦਲਿਤ ਐਮ. ਐਲ. ਏ ਜਾਂ ਦਲਿਤ ਐਮ. ਐਲ. ਏ ਨੇ ਦਲਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵਜੋਂ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟੜਤਾ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢਣ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਓਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਦੇਸ਼, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀ। ਕੱਟੜਤਾ ਤੁਹਾਡੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੱਤਿਆਨਾਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਬਰਾਬਰਤਾ ਤੁਹਾਡੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲੈ ਕੇ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਹੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਬਰਾਬਰਤਾ ਵੱਲ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਹੋਣ 'ਤੇ ਹੀ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫ਼ੈਸਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੱਟੜ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਦਾ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਫਲਸਫਾ ਸਮਝ ਕੇ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੈ।
- ਅਜੇ ਕੁਮਾਰ