ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੇ ਸਾਰੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਦੌਰ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਪਾਸੇ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਦੀ ਡੋਰ ਜ਼ਾਲਮ ਮੁਗਲਾਂ ਹੱਥ ਤੇ ਧਰਮ ਸੱਤਾ ਦੀ ਡੋਰ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਰੋਹਿਤਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਸਰਵਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਸਾਰੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ’ਚ ਜਨ-ਜਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਤੋੋਂ ਮਹਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਾਤ-ਪਾਤ ਧੁਰੋਂ ਹੀ ਬਣ ਕੇ ਆਈ ਹੈ, ਬੰਦਾ ਆਪਣੇ ਕਰਮ ਲਿਖਾ ਕੇ ਹੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਆਉਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਡੰਬਰ, ਪਖੰਡ ਰਚੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਜਿਹੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰੇ ਹੋਏ ਸਨ ਕਿ ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਵਿੱਚ ਵਖਰੇਵਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠਤਾ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਵਧਾ-ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੂਰਖ, ਅਗਿਆਨੀ ਤੇ ਨਾਸਤਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੁਰੋਹਿਤਾਂ ਨੇ ਵਰਣ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੇਕਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖ ਕੇ ਇਹ ਝੂਠ ਫੈਲਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਪੁਸਤਕਾਂ ਧੁਰੋਂ ਹੀ ਲਿਖੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਜ਼ਾਲਮ ਰਾਜੇ ਅਤੇ ਪਖੰਡੀ ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਮਾਨਵਤਾ ਦਾ ਝੰਡਾ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਮਯੋਗੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੱਚ ਦਾ ਬਿਗਲ ਵਜਾ ਕੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਇਆ। ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਨਿਚੋੜ ਕੱਢਦੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਦਿਆਂ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਜੁਟੇ ਰਹੇ, ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗਿਆਨਵਾਨ ਬਣੋ, ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਬਣੋ ਤੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਨਾ ਬਣੋੋ। ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੁਲਾਮ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਕੋਈ ਹੋਂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਗੁਲਾਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਵਿੱਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ ਕੇ ਸੰਸਾਰੀ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ’ਤੇ ਬੈਠੇ ਜ਼ੁਲਮੀ ਰਾਜੇ ਅਤੇ ਪਖੰਡੀ ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਲੜਨ ਦਾ ਹੋੋਕਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਾਹ ’ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਹੋਏ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਹਿਰਦਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦੀ ਦਾਤ ਬਖਸ਼ ਕੇ ਆਪਣੇ ਚਰਨੀਂ ਲਾ ਕੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕੀਤਾ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਸੋਚ ਇਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਜੋਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ, ਮਹਾਤਮਾ ਜੋਤੀ ਰਾਓ ਫੂਲੇ, ਡਾ. ਬੀ. ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਵਧ-ਚੜ ਕੇ ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ। ਜਿੱਥੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਫੈਲਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਅਣਥੱਕ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਨੂੰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵੱਲ ਧੱਕ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਮਨੂੰਵਾਦ ਦੇ ਮੱਕੜਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਲੋਕ ਜਾਤ-ਪਾਤ, ਭੇਦਭਾਵ, ਊਚ-ਨੀਚ ਦਾ ਘਿਨੌਣਾ ਖੇਡ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ-ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੜੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਾਲ ਕਹਿਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਉਸਤਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਣ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣਾ ਮਿਸ਼ਨ ਬਣਾਈ ਬੈਠੇ ਹਨ ਇਹੋ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਤਸਵ ਤਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ’ਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਕ ਪੂਰੇ ਮੁਹੱਲੇ, ਪਿੰਡ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿਉਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਉਹੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ, ਕੰਮ-ਕਾਜ ਮਨੂੰਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਉਲਟ ਭੁਗਤਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦਾ 92 ਕਰੋੜ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਆਪਣੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਰੋਟੀ, ਕੱਪੜਾ, ਮਕਾਨ, ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ, ਜੌਬ ਤੋਂ ਵੀ ਵਾਂਝਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮ-ਖਿਆਲੀ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ’ਤੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਪਾਠ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਮਸਤ ਹੈ ਤੇ ਇੰਨਾ ਅਨੰਦ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਇੰਝ ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਉਹਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਧੇ ਲਫਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਤੇ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਚੰਦ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਜਾਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਯੋਧਿਆਂ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮਨੂੰਵਾਦੀ ਦੇ ਹੱਥ ਠੋਕਿਆਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੱਜ ਲੋੜ ਹੈ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੀ ਬਜਾਇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ। ਆਓ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰੀਏ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਆਦਰ-ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਸੱਚੇ ਫੁੱਲ ਭੇਂਟ ਕਰ ਸਕੀਏ।
ਅਜੇ ਕੁਮਾਰ
No comments:
Post a Comment