'ਜਿਹੜਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੀ ਉਹ ਕੀਤਾ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦਾ ਨਹੀਂ'

ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਵੀ ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਅੱਜ ਦੇ ਮੇਰੇ ਲੇਖ ਦਾ ਸਾਰ ਹਨ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਯੁਗਪੁਰਸ਼ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾ ਅਪਣਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਪਿਛਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਭਾਰਤ ਦੀ 125 ਕਰੋੜ ਜਨਤਾ ਭੁਗਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਲੋਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਔਖੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਵੀ ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਰੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਉਸੇ ਹੀ ਟਾਹਣੀ ਨੂੰ ਵੱਢ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਬੈਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਤੀਜਾ ਉਹ ਦਰੱਖ਼ਤ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਲੱਤ ਤੁੜਵਾ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਲੀ ਜਾਮਾ ਨਾ ਪਹਿਨਾ ਕੇ ਠੀਕ ਉਸੇ ਲੱਕੜਹਾਰੇ ਵਾਂਗ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦੀਆਂ ਲੀਹਾਂ 'ਤੇ ਤੋਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਧਰਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਲੱਗਭਗ 65 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੌਜਵਾਨ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਵਿਚਾਰੇ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੇ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਹਨ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਕੋਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ 85 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਮੁਢਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਰੋਟੀ, ਕੱਪੜਾ, ਮਕਾਨ, ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ, ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਤ, ਨੇਤਾ, ਗੁਰੂ, ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਵੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਬਦਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਸਿਰਤਾਜ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ, ਮਦਨ ਲਾਲ ਢੀਂਗਰਾ, ਮਾਤਾ ਦੀਨ ਭੰਗੀ ਅਤੇ ਝਲਕਾਰੀ ਬਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਾਰ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਠ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਤਾਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ 19ਵੀਂ ਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਯੁਗਪੁਰਸ਼ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ''ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਲੋਕ ਮਨੁੱਖ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਚ-ਵੱਟ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੋਰਿਆਂ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਗੁਲਾਮੀ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 200 ਸਾਲ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਰਬ ਕੰਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਧੱਕੇ ਨਹੀਂ ਖਾਏਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਅਬਲਾ ਨਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟਕੇ-ਟਿੰਡ ਵੇਚਿਆ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਹਕੂਮਤਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ 'ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ' ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ 125 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਭਾਰਤ ਦੇ 125 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕੇ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਉਲਟਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ 'ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਈ ਭਾਗਾਂ 'ਚ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਆਪਸੀ ਫੁੱਟ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਣ ਲਈ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਾਰਾ ਦੋਸ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਧੁਰ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਂਗਰਸ, ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸਿਰ ਮੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਜਨ-ਜਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਜਾਗ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਸਲੀ ਵਾਰਸ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਪਰ ਜੇ ਸਰਸਰੀ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕੰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਉਲਟ ਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।       
                                                                                                                 - ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ