ਨੀਯਤ ਨਾਲ ਨੀਤੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਹਰੇਕ ਇਨਸਾਨ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਿਊਂਦਾ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ ਪਰ ਜਿਊਂਦਾ ਇਨਸਾਨ ਇਕ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੀ ਹੈ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਯੁਗਪੁਰਸ਼ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਡਾ. ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਜੀ ਨੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ। ਮਾਨਵਤਾ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੀਹਾਂ ਪ੍ਰੇਮ, ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗਿਆਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਥਾਹ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਵੰਸ਼ ਅਤੇ ਆਪਣਾ-ਆਪ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਚੋੜ ਹੈ ਤਥਾਗਤ ਬੁੱਧ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦਾ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਯੋਗ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਾਲਮੀਕਿ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਦੱਸੇ ਹੋਏ ਕਥਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ 'ਚ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਆਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਰਬੱਤ ਦੇ ਭਲੇ ਵਾਲੇ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦਾ ਬੇਗਮਪੁਰੇ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ ਮਾਡਲ ਹੈ ਪਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਿਊਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨੀਯਤ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਫ ਹੈ ਪਰ ਨੀਤੀ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀਕਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਤਥਾਗਤ ਬੁੱਧ ਕੋਈ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਇਕ ਰਾਹ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਆਦਮੀ ਚਰਿੱਤਰਵਾਨ ਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਜੀ ਦੇ 5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਉੱਪਰ  ਬੁੱਤ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਖੁਦ ਆਖਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਬੁੱਤ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ, ਬੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਘਰ-ਘਰ, ਗਲ੍ਹੀ-ਗਲ੍ਹੀ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੇਕ ਕੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਦੀਪਮਾਲਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਲੰਗਰ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨ-ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦਾ ਨਚੋੜ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਿਅਕਤੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਇਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਡਰਾਮੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ੍ਹ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਹਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਦਲਿਤ ਲੀਡਰ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਰਾਜ-ਪਾਠ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰ ਨੂੰ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਲੈ ਲਓ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਚਾਰ ਲੱਖ ਬੱਚਾ ਪੋਸਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ ਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਸਕੀਮ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਉਹ ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 2.50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਲਜ 'ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਅਤੇ ਉਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਮਿਲਣੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਲਿਖਤੀ ਹੁਕਮ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਸ. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਜਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੱਖ ਬੱਚਾ ਪੈਸੇ ਦੁੱਖੋਂ +2 ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੈਠ ਗਿਆ ਪਰ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਹ ਨਾ ਲੈ ਸਕਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਇਸ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦਲਿਤ ਚਿੰਤਨ ਮੰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਕੋਈ ਠੋਸ ਰਣਨੀਤੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ, ਜਦ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵੋਟਰ ਵੀ ਬਣਨਗੇ ਪਰ ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੂੰ ਰੱਬ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਰੱਬ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੂਜ ਤਾਂ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹਾਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦੇ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰੱਬ ਬਣਦੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲਸਫੇ 'ਤੇ ਨਾ ਚੱਲਣ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੋ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਜਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਚਿੱਤਰ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰੱਖਦੇ, ਉਹ ਚਰਿੱਤਰਵਾਨ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।                                                                                                                            - ਅਜੇ ਕੁਮਾਰ